Promieniowanie słoneczne

0
2486

Codziennie Słońce wysyła na Ziemię promieniowanie, które dostarcza organizmom światło i ciepło. Stanowi więc warunek trwania życia na naszej planecie. Promieniowanie słoneczne to forma promieniowania elektromagnetycznego, które wysyłane jest przez Słońce, na skutek zachodzących reakcji przekształcania wodoru w hel w jego jądrze. Jest ono krótkofalowe i dzieli się na kilka zakresów tj.: ultrafiolet, światło widzialne, krótkie fale radiowe oraz podczerwień. Wysyłane promieniowanie przez Słońce jest filtrowane przez atmosferę i dociera na Ziemię znacznie słabsze.

Powierzchnia Ziemi absorbuje ok. 50 % promieniowania słonecznego, które dociera do górnej granicy atmosfery.

W ostatnich latach, w wyniku zmniejszania się warstwy ozonowej, rośnie ilość promieniowania UV, które dociera do Ziemi. Nawet najmniejsze modyfikacje w grubości warstwy ozonowej mają wpływ na dawkę promieniowania UV, które oddziałuje na skórę człowieka. Ocenia się, że zniszczenie 1% warstwy ozonowej przyczynia się do wzrostu śmiertelności, wywołanej czerniakiem skóry.
Promienie podczerwone są to fale elektromagnetyczne większe niż 700 nm. Dostarczają one ciepło, co poprawia samopoczucie. Mogą jednak spowodować przegrzanie organizmu, odwodnienie oraz udar słoneczny. Energia cieplna powoduje wzrost energii kinetycznej cząsteczek, z których złożone są tkanki, i zwiększa temperaturę ciała. Promieniowanie podczerwone m. in. rozgrzewa naczynia włosowate skóry, usprawnia przepływ krwi tętniczej, zmniejsza napięcie mięśni, a także pobudza receptory cieplne skóry.

Światło widzialne to zakres fal pomiędzy 400 nm a 760 nm, na które reaguje siatkówka oka. Różnice długości fal obrazują różnice barw. Światło to ma wiele zastosowań, uznawane jest za bezpieczne dla organizmu ludzkiego. Jego składowe wykorzystuje się w tradycyjnej medycynie czy kosmetologii estetycznej.

Największy wpływ na skórę człowieka ma promieniowanie ultrafioletowe.

Określa się je skrótem UV, który pochodzi z języka angielskiego od wyrażenia ultraviolet. Jest to promieniowanie niewidzialne i nie skutkuje działaniem cieplnym. Promienie ultrafioletowe posiadają cechy bakteriobójcze, fotochemiczne oraz biologiczne, i zależne są od długości fali. Coraz krótsza fala transferuję większą energię i jest ona mocniej pochłaniana. Promieniowanie UV obejmuje: promieniowanie UVA (długofalowe) o długości fali od 320 nm do 400 nm, promieniowanie UVB (średniofalowe) z zakresem fal od 280 nm do 320 nm, a także promieniowanie UVC (krótkofalowe) o długości fali od 40 nm do 280 nm.
Uwzględnia się również tzw. promieniowanie Shumanna, ale nie ma ono istotnej roli w medycynie i biologii.


Na intensywność promieniowania ma wpływ wiele czynników m. in. szerokość geograficzna, wysokość nad poziomem morza, pora dnia, chmury, zanieczyszczenia powietrza. Drugą grupą przyczyn mogących wzmacniać i osłabiać promieniowanie jest jego interakcja z otaczającą nas materią, szczególnie pochłanianie, odbijanie i rozpraszanie. Zjawisko rozpraszania i pochłaniania ma wpływ na osłabienie otrzymywanej ilości promieniowania np. ubranie lub szyby mogą zmniejszać jego dawkę, natomiast zależne jest to od ich budowy chemicznej. Promieniowanie odbite, razem z pochodzącym bezpośrednio ze Słońca, może zwiększać pozyskiwaną dawkę. Przykładem jest śnieg, który odbija aż 80% padającego UVB. Analogiczne właściwości ma woda i piasek w czasie letnim. Skóra jest organem, na który promieniowanie UV oddziałuje bezpośrednio. Głębokość przenikania uwarunkowana jest od stopnia pochłaniania przez tkanki określonych zakresów promieniowania.